Van inzicht naar impact: cliëntenvertrouwenspersonen onvrijwillige zorg steeds zichtbaarder

Steeds meer mensen die te maken krijgen met onvrijwillige zorg weten de cliëntenvertrouwenspersoon onvrijwillige zorg (CVP) te vinden. In 2024 ondersteunden CVP opnieuw meer cliënten en vertegenwoordigers dan in voorgaande jaren. Zij speelden een belangrijke rol bij het verduidelijken van rechten, het bespreekbaar maken van zorgen en het ondersteunen bij gesprekken of klachten.  
 
Dit blijkt uit het jaarverslag 2024 van Stemgever, de nieuwe alliantie van de vier landelijke aanbieders van het cliëntenvertrouwenswerk binnen de Wet zorg en dwang. 

Rechten in de praktijk brengen 

De Wet zorg en dwang (Wzd) regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie). Zij hebben recht op gratis en onafhankelijke ondersteuning bij onvrijwillige zorg door een cliëntenvertrouwenspersoon onvrijwillige zorg.  
 
In 2024 groeide de zichtbaarheid en toegankelijkheid tot deze ondersteuning.  Tegelijkertijd werd de rechtspositie van cliënten versterkt doordat het gesprek over onvrijwillige zorg vaker en bewuster werd gevoerd tussen cliënt, vertegenwoordiger en zorgaanbieder. 

Van cijfers tot verhalen 

Het jaarverslag laat zien dat cliënten steeds vaker hun weg naar de CVP weten te vinden, maar ook vaker gebruik maken van de ondersteuning. In 2024 vonden 2.499 unieke cliënten of vertegenwoordigers hun weg naar de CVP, goed voor 4.218 ondersteuningsvragen. Daarnaast werden meer dan 18.000 locatiebezoeken en bijna 4.000 voorlichtingen gerealiseerd. 

Naast de cijfers biedt het verslag ook verdiepende interviews met cliënten, CVP en zorgaanbieders, en praktijkverhalen die laten zien hoe het verschil wordt gemaakt. Denk aan het voorkomen van een gedwongen verhuizing, het herwinnen van bewegingsvrijheid of het bespreekbaar maken van huisregels die als onvrijwillige zorg worden ervaren. 

Toekomstgericht 

Met de oprichting van de alliantie Stemgever is in 2024 ook een belangrijke stap gezet richting landelijke eenduidigheid en kwaliteitsversterking. Stemgever en de CVP blijven zich de komende jaren inzetten voor toegankelijke, onafhankelijke ondersteuning en het versterken van de rechtspositie van cliënten en hun vertegenwoordigers die met onvrijwillige zorg te maken krijgen. 

👉 Bekijk het volledige jaarverslag hier 

Het aantal ondersteuningsvragen van mensen die te maken krijgen met zorg die tegen hun wil ingaat, neemt ieder jaar toe. De behoefte aan ondersteuning blijkt groot. Toch is de zichtbaarheid van de cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang (CVP Wzd) en de kennis rondom onvrijwillige zorg bij zorgaanbieders soms nog beperkt. Net als de acceptatie van de CVP Wzd bij sommige zorgaanbieders. Daarom valt er nog een wereld te winnen. Het jaarverslag van de vier aanbieders van het cliëntenvertrouwenswerk rondom onvrijwillige zorg, geeft een helder overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in dit werkveld.

De Wzd maakt het mogelijk dat mensen met een verstandelijke beperking, een psychogeriatrische of gelijkgestelde aandoening, een beroep kunnen doen op een onafhankelijke CVP Wzd. Hierdoor is er betere ondersteuning voor cliënten en hun naasten, indien er sprake is van onvrijwillige zorg.

Het jaarverslag van de vier aanbieders van het cliëntenvertrouwenswerk is vanaf nu beschikbaar. Hierin staat hoe in de praktijk de wet vorm krijgt, waardoor cliënten en vertegenwoordigers gesterkt zijn in hun rechtsbescherming.

Hoofdpunten

Het jaarverslag ‘Nog een wereld te winnen’ behandelt onder andere:

• Trends en ontwikkelingen in het werkveld
• Interviews met cliënt, zorgaanbieder en CVP Wzd
• Het cliëntenvertrouwenswerk overzichtelijk in cijfers
• Diverse casussen uit de dagelijkse praktijk van de CVP Wzd

Blik op de toekomst

Ook de komende jaren vervullen Adviespunt Zorgbelang, het LSR, Quasir en Zorgstem het werk van onafhankelijk cliëntenvertrouwenspersonen in het kader van de Wet Zorg en dwang. We gaan verder op de ingeslagen weg naar meer onderlinge samenwerking en zichtbaarheid, zodat cliënten en hun vertegenwoordigers laagdrempelig de kwaliteit van hun leven en gewenste zorg kunnen vergroten.

Bekijk de online versie van het jaarverslag(externe link)

Mensen die te maken krijgen met onvrijwillige zorg laten van zich horen

Mensen die te maken krijgen met zorg die tegen hun wil ingaat weten steeds beter de weg naar onafhankelijke cliëntenondersteuning te vinden. Daarnaast is de vrije toegang door zorgaanbieders voor deze vorm van ondersteuning verbeterd. Deze dubbelslag én de communicatie-inspanningen van de aanbieders van de dienst leidde tot toename van naamsbekendheid en kwesties voor de cliëntenvertrouwenspersonen Wet zorg en dwang.

De Wet zorg en dwang (Wzd) maakt het mogelijk dat mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening een beroep kunnen doen op een onafhankelijke cliëntenvertrouwenspersoon (CVP). Hierdoor is er betere ondersteuning voor cliënten en hun naasten indien er sprake is van onvrijwillige zorg.

Het jaarverslag van de vier aanbieders van het vertrouwenswerk is beschikbaar. Hierin staat hoe in de praktijk de wet vorm krijgt waardoor cliënten betere rechtsbescherming krijgen bij onvrijwillige zorg.

Bekijk de online versie van het jaarverslag(externe link)

De Wet zorg en dwang (Wzd) maakt het mogelijk dat mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening een beroep kunnen op een onafhankelijke cliëntenvertrouwenspersoon (CVP). Hierdoor is er betere ondersteuning voor cliënten en hun naasten, indien er sprake is van onvrijwillige zorg. Het gebruik van de dienstverlening is in één jaar meer dan verdubbeld.

Het jaarverslag van de vier aanbieders van het vertrouwenswerk is beschikbaar. Hierin staat hoe in de praktijk de wet vorm krijgt en zich meer richting de cliënt ontwikkelt.

Hoofdpunten

Het jaarverslag ‘Samen voor de rechten van cliënten’ gaat onder meer in op:

Bekijk de online versie van het jaarverslag(externe link)

In 2020 trad de Wet zorg en dwang (Wzd) in werking. Volgens deze wet moet het voor mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening altijd mogelijk zijn een beroep te doen op een onafhankelijke cliëntenvertrouwenspersoon (CVP). Hierdoor is er betere ondersteuning voor cliënten en hun naasten in hun rechtspositie rond onvrijwillige zorg.

Het jaarverslag van de vier aanbieders van CVP Wzd’s – Adviespunt Zorgbelang, het LSR, Quasir en Zorgstem – is nu beschikbaar. Hierin lees je hoe in het uitdagende startjaar samen vorm is gegeven aan deze nieuwe functie van CVP Wzd.

Bekijk de online versie van het jaarverslag(externe link)